Geplaatst op 13 juni 2016 14:05 door Yvonne Nijhuis
Vernieuwde Zorgbrede Governance code 2017 ligt ter consultatie voor
Op de site van de Brancheorganisaties Zorg (Boz) is de geheel vernieuwde Zorgbrede Governancecode 2017 (hierna ook: de Code) gepubliceerd. Deze vervangt de Zorgbrede Governancecode van 2010 en zal in definitieve vorm naar verwachting vanaf 1 januari 2017 gaan gelden. De code voor universitair medische centra is in deze versie geïntegreerd, zodat vanaf 1 januari 2017 de code kan gelden voor alle vijf de branches verenigd in de BoZ.
In de brief van 14 maart 2016 van de minister van VWS inzake de voortgang van de maatregelen in het kader van 'goed bestuur in de zorg' was al aangekondigd dat de BoZ is gestart met een grondige herziening van de Code. Belangrijke uitgangspunten hierbij waren:
- De vraag wat nodig is om zorgorganisaties goed te besturen;
- Verheldering van wat verplicht is en waar ruimte is voor keuzes;
- Transparantie en bijdragen aan maatschappelijk vertrouwen;
- Toetsbare principes als ankerpunt; die principes worden vervolgens uitgewerkt in nadere bepalingen;
- In samenhang uitwerken van monitoring, handhaving en naleving van de code;
- Meer aandacht voor cultuur en gedrag;
- Professionalisering van raden van bestuur en toezicht, door permanente educatie.
Ook is diverse malen aangekondigd, dat het toepassen van de Code minder vrijblijvend zal zijn. Het hanteren van de code is op dit moment een lidmaatschapsverplichting voor leden van brancheorganisaties die lid zijn van Boz. Het is de bedoeling dat de Code ook voor brancheorganisaties en leden die de code niet behoeven toe te passen, gaat gelden. De Inspectie voor de Gezondheidszorg zal hierop toezien en daartoe de Code hanteren als veldnorm.
Wat met name opvalt is dat de nieuwe code niet langer op regels is gebaseerd (‘rule based’), maar op principes (‘principle based’). In de Code is daartoe onderscheid gemaakt tussen regels die daadwerkelijk toegepast moeten worden (‘pas toe’) en regels waarvan gemotiveerd afgeweken kan worden (‘pas toe of leg uit’). De Code bevat informatie vooraf en een aantal adviezen die een afzonderlijke artikelsgewijze toelichting overbodig maken. De aard van de verschillende onderdelen is aangegeven door middel van een icoon, zodat direct zichtbaar is of het gaat om informatie, advies of een regel en of er sprake is van ‘pas toe’ of ‘pas toe of leg uit’. Op deze wijze zou met deze code een belangrijke stap worden gezet waarbij men afstapt van het afvinken van regels en toegaat naar het uitnodigen tot dialoog binnen zorgorganisaties.
De nieuwe code moet een hulpmiddel zijn voor zorgorganisaties, om hun governance goed en volgens de huidige standaarden te organiseren. Vanuit die gedachte zijn wettelijke verplichtingen zo veel mogelijk weggelaten en zijn er elementen toegevoegd waar in de dagelijkse praktijk behoefte aan bestaat. Daarnaast is er een aantal zaken toegevoegd waarover de maatschappij eisen aan zorgorganisaties stelt. Nieuwe onderwerpen in de code zijn:
•De maatschappelijke doelstelling is expliciet gemaakt en de centrale positie van de cliënt van de zorgorganisatie heeft een duidelijke plaats in de code gekregen; het gaat om het leveren van goede zorg;
•In een apart principe wordt ingegaan op waarden en normen, cultuur en gedrag;
•De medezeggenschap is benoemd en is onderscheiden van de omgang met andere belanghebbenden;
•De omgang met in- en externe belanghebbenden is uitgewerkt en geconcretiseerd in beleid;
•De integriteit en professionalisering van bestuurders en toezichthouders zijn als aparte onderwerpen benoemd, en niet langer als onderdeel van de functie van de organen;
•De werkgeversrol van de raad van toezicht is explicieter beschreven, waaraan onder andere de verantwoording over declaraties is toegevoegd;
•De governance van zorgconcerns en samenwerkingsverbanden is opgenomen;
•Er is aandacht gegeven aan de keuze voor de geschikte rechtspersoon;
•Afzonderlijk is aandacht gegeven aan organisaties met een directeur/ aandeelhouder, kleine organisaties en winstuitkeringen.
De nieuwe code staat tot 1 juli 2016 open voor consultatie.