Geplaatst op 15 mei 2019 13:16 door Ramon Steenbergen
Makkelijkere handhaving van het octrooi in Europa
Op 11 april 2019 publiceerde de Tweede Kamer een wetsvoorstel voor wijziging van de Nederlandse octrooiwet (de Rijksoctrooiwet 1995). Deze wijziging is nodig met het oog op het Europees octrooi met eenheidswerking (ook wel ‘eengemaakt Europees octrooi’ of ‘unitair octrooi’) en de oprichting van het Eengemaakte Octrooigerecht (EOG, ook wel 'Unified Patent Court'). Een voorbode voor effectievere handhaving van octrooirechten.
Wat is octrooirecht?
Het octrooirecht biedt bescherming aan uitvindingen waarvoor een octrooi is verleend. Uitvindingen op alle gebieden van de technologie komen in aanmerking voor octrooi, mits ze nieuw, inventief (‘op uitvinderswerkzaamheid berustend’) en industrieel toepasbaar zijn. Een octrooi kan op nationaal of Europees niveau aangevraagd worden. Een octrooi geeft de houder daarvan onder meer het uitsluitende recht om de geoctrooieerde uitvinding te maken, te gebruiken en te verkopen. De houder krijgt als het ware een tijdelijk monopolie op een bepaalde uitvinding.
Nationaal of Europees octrooi
Indien een nationaal octrooi in Nederland wordt aangevraagd en verleend, biedt dit de houder enkel in Nederland bescherming. Wordt daarentegen een Europees octrooi aangevraagd en verleend, dan biedt dat octrooi ook bescherming in de Europese landen die zijn aangesloten bij het Europees Octrooiverdrag. Technisch gezien bestaat één Europees octrooi tot op heden niet. Op basis van het Europees Octrooiverdrag wordt namelijk een ‘Europees octrooi’ verkregen dat in feite bestaat uit een bundel nationale octrooien. Dit heeft als gevolg dat op elk van die octrooien het nationale recht van het betreffende Europese land van toepassing is – wat de handhaving lastig kan maken.
Eengemaakt (unitair) octrooi
Gelukkig is er een ‘eengemaakt’ octrooi op komst, dat bescherming biedt in vrijwel de gehele Europese Unie. Dit octrooi is gebaseerd op een overeenkomst tussen 25 Europese lidstaten, waaronder België, Luxemburg, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en uiteraard Nederland. Ten tijde van ondertekening waren er 27 Europese lidstaten; alleen Spanje en Polen ondertekenden de overeenkomst niet. Kroatië trad later toe tot de Europese Unie en is ook geen partij. Op de website van de EOG is een volledige lijst van aangesloten landen te vinden.
Het unitair octrooi is één internationaal octrooi dat gelijke bescherming biedt in alle aangesloten lidstaten en beheerst wordt door Europees recht. Het unitair octrooi heeft verschillende voordelen voor organisaties die op Europees niveau acteren. Zo vindt geschillenbeslechting niet bij verschillende nationale rechters plaats, maar op Europees niveau bij het EOG. Het EOG krijgt verschillende ‘lokale divisies’, waaronder een in Nederland. Voor een lange reis naar een bevoegde rechter hoeft een octrooihouder dan ook niet bang te zijn. In het verlengde hiervan is het voor een octrooihouder niet langer nodig om in verschillende landen rechtshulp te zoeken; één advocaat met verstand van Europees octrooirecht is voldoende. Andere voordelen van het unitair octrooi zijn dat de aanvraagkosten vermoedelijk lager zullen zijn en dat vertalingskwesties minder zullen spelen dan voorheen.
Stand van zaken
De overeenkomst betreffende het eengemaakt octrooigerecht is er al, maar treedt pas in werking als deze door ten minste 13 aangesloten landen is bekrachtigd (‘geratificeerd’) – waaronder minimaal Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Hier gooit de Brexit roet in het eten: door de Brexit loopt het hele project rondom het unitair octrooi vertraging op. Naar verwachting zal het project pas weer echt op gang komen als er meer duidelijkheid is over de Brexit.
Ondanks de waarschijnlijke vertraging bereidt de Nederlandse wetgever zich met het wetsvoorstel voor op het eengemaakt Europees octrooi. Onze Rijksoctrooiwet wordt zodanig aangepast, dat zij aansluit op de afspraken rondom het unitair octrooi. Het unitair octrooi komt er ongetwijfeld. Wanneer precies is nog even afwachten – maar Nederland is voorbereid.
De sectie IE/ICT & Privacy van KienhuisHoving beschikt over ruime kennis en ervaring op onder meer het gebied van octrooien, auteursrechten en andere intellectuele eigendomsrechten. Heeft u een vraag op het gebied van intellectuele eigendomsrechten? Neem dan contact met ons op via +31 53 480 47 22 of de contactgegevens op onze website.