Geplaatst op 30 januari 2023 11:10 door Astrid Kiewiet
Inzagerecht medisch dossier: wanneer een zwaarwegend belang bij een erfrechtelijk geschil?
In een uitspraak van 24 november 2022 wordt inzage in het medisch dossier van een overleden moeder verzocht in verband met onderzoek naar de wilsbekwaamheid tijdens het opstellen van het testament. Er is volgens dochter c.q. eiseres een zwaarwegend belang bij doorbreking van het medisch beroepsgeheim.
Geschil Rechtbank Den Haag
Dochter wil het testament van haar moeder nietig laten verklaren, althans vernietigen. Er zijn volgens haar namelijk diverse aanwijzingen dat moeder ten tijde van het opstellen van het testament niet wilsbekwaam was. Dochter is door dit testament benadeeld. Om dit te kunnen aantonen, behoeft zij een medische verklaring dat moeder ten tijde van het opstellen van dat testament geestelijk niet in staat was vrijelijk haar wil te bepalen. Nu de notaris, het CIZ en het betrokken ziekenhuis om uiteenlopende redenen niet in staat blijken de daarvoor benodigde informatie te verstrekken, is inzage door een deskundige in het medisch, althans het neurologisch, dossier van moeder noodzakelijk ten behoeve van het kunnen laten opstellen van een dergelijke verklaring. Het betrokken woonzorgcentra en de huisarts voeren verweer.
Wettelijk kader inzagerecht na overlijden
Op grond van artikel 7:457 Burgerlijk Wetboek (BW) is de hoofdregel, dat een hulpverlener ervoor zorgdraagt, dat aan anderen dan de patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan wel inzage in of afschrift van het medisch dossier worden verstrekt dan met toestemming van de patiënt. Deze regel - en dus het medisch beroepsgeheim - geldt ook na overlijden van een patiënt.
Artikel 7:458a BW bepaalt, dat inzage in of afschrift van gegevens uit het medisch dossier van een overleden patiënt, in afwijking van de hiervoor genoemde regel, wel mogelijk is wanneer:
- Door de patiënt bij leven toestemming is gegeven voor inzage, dan wel afschrift, aan die persoon én die toestemming schriftelijk of elektronisch is vastgelegd;
- Een nabestaande als bedoeld in artikel 1 van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz), of een persoon als bedoeld in artikel 465 lid 3 BW (de (wettelijk) vertegenwoordiger), een mededeling over een incident op grond van artikel 10 lid 3 Wkkgz heeft gekregen;
- Er sprake is van een zwaarwegend belang, aannemelijk is gemaakt dat dit belang mogelijk wordt geschaad en dat inzage in of afschrift van gegevens uit het medisch dossier noodzakelijk is voor de behartiging van dat belang.
Zwaarwegend belang
Een zwaarwegend belang kan volgens de wetsgeschiedenis bijvoorbeeld zijn gelegen in de wens om een testament te laten vernietigen ingeval een persoon, anders dan verwacht, minder of niets uit de nalatenschap van de erflater verkrijgt. De nabestaande kan dit onder meer aannemelijk maken aan de hand van een afwijking van de erflater van de wettelijke verdeling inzake de nalatenschap.
Oordeel Rechtbank Den Haag
In rechtsoverweging 4.4 – 4.10 weegt de rechter alle relevante omstandigheden af en toetst of er sprake is van een zwaarwegend belang, of aannemelijk is gemaakt dat dit zwaarwegende belang mogelijk wordt geschaad en dat inzage noodzakelijk is. De rechter oordeelt, dat dit het geval is en dat dus inzage in en afschrift van het medisch dossier van moeder moet worden verleend over een bepaalde relevante periode ten behoeve van het onderzoek of moeder ten tijde van het opstellen van haar testament wilsbekwaam was en in staat was vrijelijk haar wil te bepalen.
Het oordeel van de rechter laat zien, dat of inzage in het medisch dossier mag worden verleend, contextafhankelijk is. Op voorhand moet dus niet direct inzage worden verleend op het moment, dat het om een dergelijke kwestie in de erfrechtelijke sfeer gaat. Dat hangt af van diverse omstandigheden. Handvaten om dit in de praktijk te kunnen beoordelen, vindt u onder andere in de KNMG-Handreiking Inzage in medische dossiers door nabestaanden.
Heeft u te maken met een inzageverzoek in het medisch dossier van een overleden patiënt? Of heeft u andere vragen, neemt u dan contact op met Astrid Kiewiet.