Certificering van aandelen kan leiden tot een aanbiedingsplicht

Bij een certificering draagt de aandeelhouder zijn aandelen over aan een Stichting Administratiekantoor (hierna: Stak). De aandeelhouder krijgt in ruil daarvoor certificaten van aandelen. Door de certificering worden het winstrecht op de aandelen en het stemrecht gesplitst. Het stemrecht wordt voortaan uitgevoegd door bet bestuur van Stak. De uitkering komen aan de certificaathouder ten goede. Meer informatie over certificering vindt u hier. Een change of control bepaling kan echter onverwachte gevolgen hebben.

Bijzondere aanbiedingsverplichtingen in statuten

Veel statuten van samenwerkingsverbanden kennen bijzondere situaties waarin de aandelen moeten worden aangeboden. Deze verplichtingen staan in statuten of een aandeelhoudersovereenkomst. De tekst zal afhangen van de aard van de samenwerking, die bijvoorbeeld tussen professionals of investeerders zal verschillen.

Change of control 

Een belangrijke bepaling is de zogeheten “change of control”: als de zeggenschap over een aandeelhouder wijzigt, moet die de aandelen in de deelneming aanbieden. Hierop bestaan in de praktijk diverse varianten, afhankelijk van de situatie, die nader aangeven wanneer hiervan sprake is. Het is belangrijk deze bepalingen te kennen vóór een wijziging in de structuur wordt aangebracht.

Overigens is een change of control bepaling ook in andere situaties van belang, bijvoorbeeld bij een overname.

Opschorten aandeelhoudersrechten

Hoe dwing je af dat de aanbiedingsplicht wordt nagekomen ? De meeste statuten kennen als sanctie dat het stemrecht, het winstrecht en vergaderrecht kunnen worden opgeschort als de aanbiedingsverplichting niet wordt nagekomen. Ook kan de vennootschap gemachtigd worden de aandelen over te dragen. De aandeelhouder verliest dus eerst de rechten en daarna de aandelen. 

Certificering in holding leidt tot aanbieding

Twee aandeelhouders hebben in de volgende procedure ieder een eigen holding, die de aandelen in een deelneming houden. Vervolgens besluit een van de aandeelhouders de aandelen in de eigen holding te certificeren. Het economische belang wijzigde daarbij niet. De statuten van de deelneming bepalen dat iedere wijziging bij een aandeelhouder leidt tot een aanbiedingsverplichting.

De mede-aandeelhouder is van oordeel dat een aanbiedingsplicht is ontslaan, schort de rechten op en ontslaat de mede-aandeelhouder als bestuurder. Vervolgens komt het tot een procedure. Daarin werd geoordeeld dat de statuten duidelijk waren en de aandelen hadden moeten worden aangeboden.

Geen herstel oude situatie

In de hiervoor genoemde uitspraak heeft de aandeelhouder de certificering na een jaar teruggedraaid. Dat hielp niet. De ongedaan making had geen terugwerkende kracht. De aanbiedingsverplichting was in werking getreden en niet nagekomen.

Conclusie: statuten zijn van belang

Als een rechtspersoon deelneemt in een andere rechtspersonen, is het belangrijk bij  voorgenomen structuurwijzigingen eerst de statuten en overeenkomsten van de deelneming te bestuderen. Een wijziging kan onbedoeld leiden tot een aanbiedingsplicht, die niet ongedaan kan worden gemaakt.

Matthijs van Rozen